از گذشته های خیلی دور انسانها به آرایش و زیبایی خود اهمیت داده و این موضوع به روشهای  مختلف  تاکنون ادامه یافته است

با پیشرفت در زمینه های علمی و هنری در این زمینه، به تناسب بر بیماری زا بودن وسایل و مواد مورد استفاده در این هنر  نیز افزوده شده و مطابق  قانون، آرایشگاه‌ها و سالن‌های زیبایی جزء اماکن عمومی بوده و مشمول آیین نامه اجرایی قانون اصلاح ماده 13 مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی میباشند و نظارت بر رعایت موازین بهداشتی در این صنف بر عهده شبکه بهداشت و درمان بوده است.

امروزه در آرایشگاه‌ها اعمال پزشکی همچون تاتو، خالکوبی، کاشت ناخن و ابرو و به طور کلی میکروپیگمنتیشن (فرایند انتقال رنگدانه به لایه اپیدرمیس پوست ) نیز انجام میگیرد. 

زنان از جمعیت فعال کشور بوده و شامل گروه آسیب پذیر جامعه تلقی میشوند و رعایت موازین بهداشتی در آرایشگاه‌ها و سالن‌های زیبایی، میتواند گام موثری در کنترل بیماریهای مرتبط با این صنف و در نهایت حفظ سلامت زنان باشد.

لذا ما در این یادداشت سعی داریم ابتدا اهمیت رعایت بهداشت در آرایشگاهها را بیان  کنیم و سپس شرحی کوتاه از بیماریهای منتقله از این طریق  و راههای  پیشگیری از آنها را داشته باشیم 

افراد مختلفی به یک آرایشگاه مراجعه می کنند که معمولاً برای بیشتر آنها از یک سری وسایل آرایش استفاده می شود، در صورتی که یکی از مشتریان آرایشگاه دچار بیماری های قابل انتقال در این مکان باشد، می تواند از این طریق دیگران را مبتلا نماید.

متاسفانه این قبیل بیماری ها معمولاً پنهان بوده و حتی ممکن است فرد مبتلا از آن بی اطلاع باشد، به همین دلیل آرایشگر در صورت مشاهده علائم، می بایست شخص را آگاه نموده و به وی توصیه کند به پزشک مراجعه نماید.

اما بیماریهای قابل انتقال در آرایشگاهها را در کل می توان به دو دسته تقسیم کرد:

۱) بیماری های خونی 

۲) بیماری های پوستی

بیماری های خونی: از جمله آنها بیماری های خطرناکی مانند ایدز و هپاتیت هستند که توسط وسایل مورد استفاده در آرایشگاه ها (مانند تیغ و قیچی، موچین) و هر نوع وسیله ای که می تواند پوست را خراش دهد و یا سوراخ کند منتقل می شوند.این بیماریها از راه خونی منتقل می شوند. 

بیماری های پوستی: بیماری های قارچی و جوش های پوستی بوده که توسط وسایلی مانند شانه، برس، پیش بند و حوله آلوده منتقل می شوند. از مهم ترین قارچ های پوستی، قارچ کچلی می باشد.

بهترین روش برای پیشگیری به همراه داشتن وسایل شخصی است. این وسایل شامل قیچی، شانه، برس، پیش بند، حوله، تیغ و دسته تیغ و موچین و... می باشد.البته باید به این نکته توجه داشت که وسایل شخصی را همراه خود در منزل نگهداری کنید و مهم تر اینکه وسایل خود را بعد از هر بار استفاده ضدعفونی کنید.

در صورت ناچار بودن به استفاده از وسایل مشترک، بایستی اقدامات ضدعفونی وسایل کار در حضور خودتان  و قبل از شروع به کار انجام شود. توجه داشته باشید آرایشگر دست های خود را بعد از پایان اصلاح مشتری و قبل از شروع کار مشتری بعدی با صابون مایع ملایم و مخصوص شستشو دهد.

الزامات بهداشتی در چند قسمت (بهداشت فردی، وسایل و شرایط ساختمانی و مواد آرایشی ) بیان شده ما به صورت خیلی کوتاه توصیه هایی برای شما داریم تا در انتخاب آرایشگاه و آرایشگر خود دقت کنید.

دقت کنید همه کارکنان، دایم، موقت، پاره وقت و فصلی باید کارت بهداشت و گواهینامه بهداشت معتبر  داشته  باشند و اینکه این خانم به طور موقت کار میکند قابل قبول نیست و امری کاملا غیر قانونی  و غیر بهداشتی می باشد.و همچنین افرادی که مسئول ارایه خدمات ویژه (مثل تاتو) به مشتری هستند باید دوره های آموزشی مرتبط با نوع خدمات را گذرانده و گواهینامه معتبر آنرا دریافت کرده باشند. پس به هر کسی در این زمینه اعتماد نکنید. 

چنانچه مطلع شدید آرایشگر مبتلا به یک بیماری مُسری می باشد مطمئن شوید پس از درمان و رفع علایم و با گواهی سلامت از پزشک مشغول به کار شده است و اینکه، اگر آرایشگر مبتلا به ضایعات پوستی نظیر زخم باز، جوش چرکین، کچلی ناخن و پوست است  باید هنگام ارایه خدمات از دستکش استفاده کند و در صورتیکه امکان استفاده از دستکش ندارد نباید با شما تماس مستقیم داشته باشد.

 

چنانچه مشتری مشکوک به عفونتهای پوستی یا آلوده به شپش در آرایشگاه حضور دارد باید کارکنان هنگام تماس با  آن مشتری از دستکش یکبار مصرف استفاده نمایند و ابزار و لوازم مرتبط با مشتری را بلافاصله پس از ارایه خدمات با  گندزدای مناسب متوسط ( محلول الکل 75 درصد) تمیز و گند زدایی نمایند.

نکته:

آرایشگر در صورت دیدن شپش و تخم آن( رشک) بر روی سر مشتری یا وجود بیماری پوستی باید از ارایه خدمات به مشتری خودداری کرده و مشتری جهت بر طرف شدن بیماری به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه نماید. 

آرایشگر هنگام  کار باید از روپوش تمیز با رنگ روشن استفاده نماید. آرایشگر می بایست در محل کار وسایل نظافت شخصی مثل حوله و صابون و ... را داشته باشد.

هنگامی که امکان آلودگی دست با خون و یا سایر ترشحات بدن وجود داشته باشد و هنگام حمل وسایل و تجهیزات آلوده به خون یا سایر ترشحات بدن  و وقتی که تماس با پوست آسیب دیده و ناسالم و هنگام تماس با مواد شیمیایی،پوشیدن دستکش یکبار مصرف  ضروریست، و برای هر مشتری از یک دستکش استفاده شود.

به دلیل احتمال پاشیدگی خون و مواد شیمیایی درحین کار پیش بند مورد استفاده بایستی ضد آب باشد. استفاده از ماسک برای پیشگیری از سرایت بیماری از مشتری به آرایشگر و بالعکس لازم و ضروریست.

شستشوی دست امر مهمی است به آن توجه داشته باشید و از آرایشگر خود بخواهید که در مواردی چون  قبل و بعد از پایان ارایه خدمات به مشتریان، پس از هر بار تغییر در نوع انجام کار، قبل از انجام هر خدماتی که امکان سوراخ شدن پوست  وجود دارد، بعد از تماس با خون و سایر مایعات بدن، پس از تماس با ابزار آلوده به خون و سایر ترشحات بدن و همچنین موارد مشکوک، قبل و بعد از در آوردن دستکش یکبار مصرف، هنگام دیدن خون و ترشحات بر روی دستها ،دستها را شستشو دهد.

برای ضدعفونی وسایل فلزی، مانند قیچی و موچین  دقت کنید از حرارت مستقیم استفاده شود. (حداقل به مدت زمان ۳۰ ثانیه، به طوری که وسیله مذکور کاملاً داغ شود)، چراغ الکلی وسیله مناسبی برای این کار است.

برای ضدعفونی وسایل پلاستیکی از محلول رقیق شده ساولن و یا الکل ۷۰ درجه  باید استفاده نماید، که البته وسایل بایستی کاملاً غوطه ور در محلول باشند.

توجه کنید(الکل 90درجه نمی تواند این خاصیت را داشته باشد و بایستی با رقت 70درجه باشد) وسایل استفاده شده برای هر مشتری در ظرفی مجزا قرار گیرد .تا در اولین فرصت شستشو شو د.با آنچه گفته شد، به نظر می رسد بهترین چاره همان به همراه بردن وسایل شخصی و ضدعفونی کردن آنها توسط خودتان در منزل می باشد زیرا هیچ آرایشگری  نمی تواند مشتری خود را منتظر بگذارد و یا اینکه با دقت و وسواس اینکار را انجام دهد، مخصوصا اینکه  در باب ابزار فلزی ،شعله باعث کم شدن کارایی آنها می شود و محلول ساولن و الکل برای هر مشتری به صورت مجزا نیز از لحاظ مالی، برای آرایشگر هزینه بر   میباشد

گفتنیست برای ضدعفونی سطح میز کار، پس از اصلاح هر مشتری بایستی الکل ۷۰ درجه به وسیله آب فشان روی میز پاشیده  شود.

کف محل کار نیز لازم است روزانه به وسیله مواد ضدعفونی کننده، مانند آب ژاول شستشو و گندزدایی شوند.

1)وجود سینک شستشوی سر برای مشتریان، تمییز و مجهز به آب گرم و سرد و با سینک سالم و بهداشتی و فاضلاب رو بهداشتی و صابون مایع  جزءالزامات بهداشتی برای  آرایشگاههاست.

2)داشتن سطل زباله به همراه کیسه مخصوص زباله(برای اجسام تیز و برنده نیدل و تیغ ها نیاز به وجود سفتی باکس مخصوص می باشد)

3) کف سالن قابل نظافت و پوشش، دیوار سالن قابل نظافت، سقف سالن سالم و تمیز و همچنین درها و پنجره ها از جنس مقاوم، سالم و بدون زنگ زدگی و پوسیدگی بوده و علاوه بر آن دما و رطوبت محل  و روشنایی محیط  و وضعیت تهویه مطلوب باشد.

 اما مواد آرایشی که نمی توان در قالب یک متن کوتاه به آن پرداخت و خود شرح در یادداشت دیگری را می طلبد و در این یادداشت تنها اشاره ای به آن داریم، علاوه بر ابزار ،مواد آرایشی مورد استفاده  نیز می توانند اثرات مستقیم روی پوست و مو داشته باشند و همچنین با جذب به بافت های داخل بدن از طریق جریان خون به کبد و کلیه رسیده و برخی از این مواد (به ویژه مواد تقلبی) باعث آسیب های خطرناکی در اندام ها  می شوند.پس در استفاده از آنها نیز دقت کنید و نسبت به استفاده از آنها حساس  و دقیق باشید. بهترین کار در مورد مواد آرایشی ،به همراه بردن مواد آرایشی شخصی و مورد اعتماد خود می باشد (رژ، خط لب و خط چشم، مداد ابرو و پد های آرایشی، نخ یا چسب صورت .....)

امیدواریم ناظرین این اماکن، ضمن نظارت بیشتر بر رعایت قوانین در سطح آرایشگاهها، درالزام به رعایت این قوانین بیشتر مبادرت ورزیده و در اطلاع رسانی  و آموزش نکات بهداشتی آرایشگاهها به مردم عزیزمان قوی تر عمل نمایند.

مهندس چراغی/ کارشناس بهداشتی پایگاه پلدخترنیوز