در مورد اینکه این پل را در آن زمان به نام پل دختر یا پل پسر و دختر نامگذاری کرده اند چند نظریه  فرضی در بین مردم و پاسداران فرهنگ این منطقه سینه به سینه بدست ما رسیده است. ما میخواهیم با استفاده از این تحقیقات شفاهی به سر نخ مکتوبی در لابه لای منابع و ماخذ برسیم، هر تلاشی برای ردیابی علت واقعی نام گذاری آن با دشواری مواجه میشود. هرچه منابع و اساطیر و روایات و فرضیات را بیشتر بررسی میکنیم بیشتر این تصور را پیدا میکنیم که پلدختر، پل دختر بوده است. اسمی بی هویت ولی خدشه ناپذیر و مقاوم.

اولین نظریه فرضی اینکه؛ قبل از زرتشت پیامبر ایرانیان، احترام نامعمول به زنانگی جاودان که در قالب پرستش الهه ها تجسم می یافت (منظور آن است که در ابتدا الهه ها را به "صورت برتر" می پرستیدند و به این صورت زن بودن را به شکلی جاوانه و در خور احترام می شمردند) مبانی مادر سالاری یا زن سالاری در جامعه ایران حکمفرما بوده (هزاره سوم قبل از میلاد) لذا به احترام آناهیتا "الهه عشق و باروری_ الهه آب های روان) چهل پل قدیمی در ایران ساخته شد. منجمله؛ پل دختر در خوانسار، پل دختر در جایدر' پل دختر در شاهرود، پل دختر در میانه و ... 

دومین نظریه فرضی آنکه؛ بنابر اساطیر و افسانه ها دختر و پسری در دو طرف رودخانه کشکان دلداده یکدیگر بوده اند و پسر هر بار که برای رسیدن به دختر خود را به آب می زند، و شناکنان خود را به معشوق میرساند ولی هر گاه که به نزد دختر میرفته از وجود مانع بزرگ سر راه خود _ آب رودخانه_ به دختر که احتمالا دختر حاکم منطقه بوده است، شکایت می کرده است، و دختر هم از پدر خود که حاکم بوده درخواست ساختن پلی برای عبور و مرور از آب رودخانه را کرده و پدر هم این مهم را انجام داده است.

در تائید این نظریه فرضی ویلسون انگلیسی که در اوایل حکومت محمدعلی شاه قاجار جهت اجرای مقاصد سیاسی خود بنام ایجاد راه آهن به ایران آمده بود  ضمن گذر از منطقه و دیدن پل، داستانی که در بین مردم منطقه وجود داشته را نوشته و گفته؛ پسری در اینطرف رودخانه عاشق دختری در آنطرف رودخانه شده و عشق اش را عرضه میکرده است اما چون قادر به آوردن دختر به اینطرف رودخانه نیست، سه تا بازرگان اسیر میکند و شرط آزادی انها را ساختن پل می گذارد. بازرگانان شرط او را پذیرفته و پل را می سازند و پسر موفق میشود دختر را برباید و به میان قوم و خویش خود بیاورد و بعد از ربودن یکی از چشمه تاق های آنرا خراب کرده تا مبادا خانواده دختر بیایند و درگیری ایجاد کنند یا خانواده پسر را به قتل برسانند و... 

بعدها ان پسر رئیس تمام قبایل دو طرف رودخانه شد. در ذکر داستان های تاریخی چه داستان سرایی هایی که نشده. البته ناگفته نماند که دو موضوع ازدواج از طریق فرار و بستن راه بر مسافران و غارت و چپاول آنها ریشه در اعماق تاریخ مردم این منطقه داشته که خود مستلزم دو تحقیق جداگانه هستند. اولی به تاریخ عیلام باستان بر می گردد و دومی به تاریخ هخامنشیان. که متعاقبا بصورت جداگانه بررسی خواهند شد.

نظریه فرضی سوم اینکه؛ در روزگاران کهن حاکمی در این منطفه ساکن بوده و پسر و دختری داشته که برای هر کدام پلی ساخته، از آنجا که پل پسر را آب با خود برده و پل دختر همچنان محکم و استوار به قوت خود بر جای مانده، لذا این داستان سینه به سینه توسط راویان خبر محفوظ مانده و در دوران متاخرتر به صورت نام رسمی محل که شاخص مهم و شگفتی در منطقه بوده انعکاس پیدا کرده و کل منطقه را بنام آن پل دختر اسم گذاری کرده اند.

نظریه فرضی چهارم که تاریخی تر، منطقی تر و پر ادعاتر جلوه گر شده اینست که پل توسط شاهپور دوم ساسانی (۳۱۰_ ۳۷۹.م) ساخته شده است و علت ساخت آن ظاهرا اهمیت منطقه برای وصل کردن جاده شاهی که از شوش به اکباتان (همدان کنونی) و راگا (ری باستانی) از طریق چمشک کنونی و تپه واشیان که میان کوه های شرقی پلدختر را به سرزمین سمیروم باستانی و شهر باستانی ماداکتو (دره شهر) متصل میکرده، بوده است.

در اکثر منابع تاریخ باستان آمده که در زمان شاهپور اول ساسانی(۲۴۱- ۲۷۳ میلادی) حران یکی از دولت شهرهای دولت روم بر علیه دولت ساسانی شورید و تسخیر این شهر برای شاهپور کار مشکلی بود زیرا تراژان و سپتیم سور امپراتوران روم نتوانستند این شهر را که زمانی جزء امپراتوری اشکانی بود تسخیر نمایند ولی زمانی که شاهپور اول ساسانی در مقام تسخیر این شهر برآمد اتفاق عجیبی بوقوع پیوست. (پایان قسمت اول)

حسین صفری پژوهشگر تاریخ باستان