یکی از غذاهای سنتی استان لرستان به نام کِماغینه چند روز پیش جزو میراث‌ فرهنگی ناملموس لرستان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. البته این غذای سنتی شباهت زیادی به کاچی دارد اما روش پخت آن در لرستان با کاچی  متفاوت بوده و با همین نام در آثار ناملموس ملی ثبت شده است.

در فرهنگ غنی لرستان از گذشته های دور پخت غذاها به جز برطرف کردن نیاز  گرسنگی در مواقعی حکم درمانگری داشته و بسیاری از غذاهای سنتی این دیار خواص دارویی دارند.بانوان هنرمند لر به خوبی با مصالح بسیار ساده و به شیوه های هنرمندانه در موقعیت های ضروری نیاز دارویی عزیزان خود را برطرف ساخته اند. کماغینه یکی از آن دسته غذاهایی است که تک تک مواد تشکیل دهنده آن برای مادران زائو بسیار مفید بوده و پس از زایمان نیازمند استفاده از آن بوده اند. کماغینه از این لحاظ که برای زائو استفاده می شده با جوجوش دیگر  شیرینی سنتی لری مشابهت داشته اما در جوجوش آجیل ، روغن بسیار فراوان تر و همچنین قاوت به جای آرد گندم به کار رفته است.

اما در مورد روش پخت آن باید گفت با وجود امکانات رفاهی امروز  با سهولت بیشتری می توان این غذای مقوی را تهیه کرد. بد نیست در این نوشته به  چگونگی تهیه کماغینه نیز اشاره ای داشته باشیم .

گفتنی است؛ در گذشته های نه چندان دور ابتدا آرد را روی ساج « تأؤِ »«وسیله ای برای پخت نان» تفت داده و سپس مقدار بسیار کمی روغن محلی به آن اضافه می کردند . پس از اضافه کردن روغن  و انتقال مخلوط به قابلمه ،چند برابر وزن آرد گندم بو داده شده، آب اضافه کرده و به خوبی هم می زدند.  آخرین مرحله بعد از کمی غلیظ شدن شکر ، زردچوبه ، زیره و رازیانه به قابلمه اضافه می شد. پس از اضافه شدن همه مواد به ظرف در حال جوش برخی از کدبانوهای لر از دم کنی استفاده کرده و برخی به حالت شل و آبکی بودن آن اکتفا می کردند .اما تقریبا در روش تهیه اکثر بانوان ، خبری از استفاده از آجیل ، زعفران و یا هزینه های دیگر  نبوده و به راحتی پس از زایمان دختران خود آن را تهیه می‌کردند.

بهتر است بدانید مصرف کماغینه پس از زایمان نه تنها به شارژ مجدد انرژی از دست رفته زائو کمک می‌کند بلکه از ابتلا به کم‌خونی پس از زایمان نیز  جلوگیری کرده و مصرف آن بسیار انرژی‌بخش می باشد.همچنین کماغینه علاوه بر داشتن زیره که خاصیت ضد کم‌خونی دارد و مانع کم خون شدن مادر زائو می شود میزان بسیار ناچیزی روغن آن هم از نوع طبیعی «محلی» «دان» در آن به کار رفته که به همین دلیل برای سلامت مادر بسیار مفید خواهد بود.

به قلم زینب کلانتری