ترانه های عروسی در لرستان

پلدخترنیوز _قوم کهن لر، برای حساس ترین مرحله از زندگی، آیین های خاص و زیبایی دارد و ترانه های دلنشینی در روز برپایی جشن ازدواج به همراه ساز و دهل مخصوص توسط میهمانان دعوت شده به جشن سروده و آواز خوانی می شود.
از جمله آیین مراسم خاص جشن عروسی در لرستان آوازخوانی دسته جمعی و خوانش ترانه های آهنگین بوده در این یادداشت کوتاه بخشی از تک بیت های جشن ازدواج که پیشترها بیشتر از آنها برای ابراز شادمانی و سرور استفاده می کردند آمده است:
دس بوردم و تا بید تل بید دسم گرد
خوم وا خوم شادی کنم زه ورار دورم گرد
دوخدری ده مال بالا، اشه بانو نومشه
کلک یاش چی نه قلم ئو مرواری د نونشه
ترجمه:
دستم را به طرف شاخه بید بردم شاخه بی دستم را گرفت زن برادر دورم را گرفته و شادی می کنم.
دختری در ده پایینی است که اشه بانو نام دارد انگشت هایش مثل نی قلم و دندان هایش مثل مروارید درخشان است
چل ماشی د انگلیس ، چل ماشی د روسیه
خوئروشادی کنی ، صو شو عروسیه
چی کنیم چی نکنیم ، دس خوئر موهابرن
دور خیمش گل بکاریم جای دیری نورن
ترجمه:
۴۰ ماشین از انگلیس و ۴۰ ماشین از روسیه آمده است خواهرها شادی کنید فردا شب عروسی است.
چه کنیم چه نکنیم دارند دوستمان را میبرند دور خیمه را گل بکاریم را جای دوری نمی برند.
نکته: این بیس در روز عروسی توسط دوستان نزدیک عروس سروده میشود
خوم و قربون ِ تو بام ،زیند ؤ قربون هر دونو
شو د کل خو وبا ، ئو روز د کار حونه مو
د بولئپن ها سیل کنم ، چیت سوری پردته
و گمون خاطرم ترکمنی زینه ته
ترجمه:
از بالا نگاه می کنم توله ها نوعی گیاه وحشی دارند سبز می شوند دارند سرخپوش(عروس) را در خانه داماد پیاده می کنند
در را باز کن وگرنه دروازه را می شکنم افسار اسب به دست برادرم است و دارد شاهزاده (عروس) را می آورد
تاس خنه سردسم ، زن د مین دار چو
گومی رتم ، گومی منم ، سیر نحردم گفد گو
تاس چرخی سردسم ، وا فلک بازی کنه
بئی دش و پس دوما تا بئیین راضی کنه
ترجمه:
تاس حنا روی دستم از و از میان دارو درخت می گذرد یک گام رفتم گامی ماندم و از حرف زدن سیر نشدم.
تازه گردی در دستم است و با فلک بازی می کند آن را به دست دوماد بدهید تا با آن عروس را راضی کنند
تو که داری چل گیس ئومه ندارم چیدنش
آوه مروار ، ملک شیراز ، نتونم خریدنش
تل خاری تل بالا ، تا مینجا سوز تره
ده مین همه براریام ، شادوما عزیز تره
ترجمه:
تو چهل گیس داریم و من توان بافتن موهایت را ندارم آب مروارید و ملک شیراز من تمام خریدشان را ندارم.
شاخه پایینی شاخه بالایی شاخه وسط ای سبز تر است در میان همه برادرانم شاه داماد از همه عزیزتر است.
نکته:تل معنای شاخه درخت و در اینجا مراد از تر نوجوان است. این بیت را خواهران تازه داماد می سرایند و بیانگر آن است که شاه داماد برادر وسطی آنهاست.
چارشو اسبی ، چارشو اسبی، چارشوئد وا سر بکش
ای خیال دوخدریتن ده کوشد ؤ در بکش
چل گونی گنم ، فروخدم ، دم ؤ پیل نادری
همه شون خرج تو کردم سوزه سوردار چادری
ترجمه:
ای که چادر سفید پوشیده ای چادر ات را به سر کن دیگه فکر و خیال های دوران دختری را از گوش بیرون کن.
۴۰ گونی گندم فروختم و به جایش سکه ناری گرفتم همه سکه ها را خرج تو کردم ای سبزه ی سرخ پوشِ چادر به سر
بیا بوریمش ِ،بیا بوریمش ِ تا کو ناریا لو پل
ای همه گدهِ یا گسنه ، ها زنن چوو و دهل
بیا بوریمش،بیا بوریمش، ار که باوئش راضیه
کدخدا بأو ِ ای دخدر ملا میزار قاضی ِ
ترجمه:
بیا تا عروس را به لب پل ببریم با اینکه شکم ها گرسنه است بازده حل می زنیم شادی می کنیم.
بیاید عروس را ببریم اگر پدرش روزی است پدر این دختر کدخدا ملا میرزا قاضی است.
برارم رد و شکار ، کوشده دی گپ گپو
بیای برش کنی ، ای خوئریا لباس کَتُو
بیا تا بوریم مهرش کنیم ، ترکه بأوئش راضیه
شادوما د ماله هاری چش و ره جهازیه
ترجمه:
برادرم به شکار رفته و بزرگترین شکار را کشته است خواهرانِ کتان پوشِ من بیاید و آن را قسمت کنید.
بیا تا عروس را ببریم و عقد کنیم اگر پدرش راضی به این وصلت است شاداماد در آبادی پایین چشم به راه جهیزیه است.
پازنی دس بشو ، هر کمری که سخدره
دس دوما ووریش پازه سرترین لشگره
پیلی بستم د چو چناره ئو شلت انار
شادوما ز و سرش سرکرده سیصد سوئار
ترجمه:
ای پازن از سختترین کوه و کمرها بگذر دست داماد به ریش پازن و داماد سر کرده ی لشکر است.
از چوب چنار و شاخه انار پلی بستم شاداماد به سر کردگی ۳۰۰ نفر از روی آن گذشت.
شلت:شاخه
د بولئنی ها سیل کنم ، توله یا ها سوز کنن
و در حونه، شادوما ، ها سوردارن پیا کنن
درن واز که ، درن وازکه ، اشگنم دروازه
سراسب و دس برارم ، ها باره شازادنه
ترجمه:
از بالا نگاه می کنم توله ها نوعی گیاه وحشی دارند سبز می شوند دارند سرخپوش(عروس) را در خانه داماد پیاده می کنند
در را باز کن وگرنه دروازه را می شکنم افسار اسب به دست برادرم است و دارد شاهزاده (عروس) را می آورد.
به قلم هوشنگ جودکی
دسته بندی: یادداشت اجتماعی / یادداشت فرهنگی هنری
آدرس کوتاه خبر: