لالایی های زنان لرستان

پلدخترنیوز _لالایی ها ریشه در آرزوهای رنگانگ مادران برای کودکان است و مادران لر به زیباترین شیوه ی ممکن آنچه برای فرزندان خود آرزو دارند بر زبان می آورند.
در ادامه لالایی های زنان لرستان بخشی دیگر از این زمزمههای شیرین مادرانه در یادداشت زیر آمده است.
گل بارس وء در ئو بو
کورم رته وء سر بو.
لالایی لالا. لالا لالایی
همه جا گلباران شد.
پسرم با پای خودش روی پشت بام رفته.
این بیت برای کودکان نوپا خوانده می شود که تازه توانسته اند روی پای خود بایستند ؛ مادر هم شادمانی اش از راه رفتن و بزرگ شدن پسرش را با این بیت به زبان می آورد.
لالا لالایی دء دل ئو دء جو
سی رولم سونم، مخمل همدو
لالایی، از دل و از جان برایت لالایی می خوانم
برای فرزند دلبندم، مخمل گرانبهای شهر همدان می خرم.
۱- لالا لالایی، ای روله نازم
دلم حا که سیت حونه بسازم
۲- لالایی سیت گوم ، تا مه درآیه
چشیات هان دء خاو ، حالوت بیایه
۳- رولم ها دء خاو ، خاوئش وء دله
هروخت وریسه، ریش هی چی گله.
۴- هرکس ماچ کنه، روله کم دء دل
یارش با ، منزل وء منزل.
۵- لالایی سیت گوم، دء پا گاواره
دا چی ماه ئو ، کور چی آساره
۶- لالا لالایی، خوم لاوئه نمت
دء مین گاواره، خوم خاوئه نمت.
لالا لالایی، لالا لالایی
۱- لالا بخواب فرزند زیباروی دلبندم
دلم می خواهد برایت خانه ای بسازم.
۲-آنقدر برایت لالایی می خوانم تا ماه درآید
خواب چشم هایت را گرفته، خدا کند که دائی ات بیاید.
۳- فرزند دلبندم به خواب شیرین رفته
هروقت از خواب بیدار می شود، صورتش مثل گل .
۴- هرکس فرزند عزیزم رد از ته دل ببوسد
خدا هرلحظه یار و یاورش باشد.
۵- خطاب به کودک: پای گهواره برایت لالایی می خوانم
مادر مثل ماه و پسرش مثل ستاره زیبا است.
۶- بخواب فرزندم، خودم برایت لالایی می خوانم.
خودم توی گهواره می خوابانمت.
۱- لالا لالا ، لالاچه
گرگی ئوما سی بچه
۲- ای گرگ، تو رو ری وا دیر
باوئش یا زنت وا تیر
لالایی لالا ، لالایی لالا
۱- لالا بخواب فرزندم
لالا گرگی به سمت بچه ام آمد.
۲- ای گرگ از اینجا دور شو
پدرش« پدر بچه» می آید و تو را با تیر می زند.
۱- لالا لالا گل چایی
دی بچه تو چی هایی.
۲- ای بچه باوئه داره
خنجر وء سر قد داره.
۳- لالا لا ، ای گرگ کال
کورم نحوری، ها روم مال.
لالایی لالا ، لالایی لالا
۱- لالا لا ای گل چاهی
از این بچه چه می خواهی
۲- این بچه پدر دارد
پدرش خنجری بر کمر دارد.
۳- لالا لا ای گرگ سیاه
پسرم را نخوری تا به خانه برسم.
گرگ ، نماد بلا ، زشتی و غم و اندوه است. مادر با زبان لالایی آرزو می کند که تمامی بلاها و غم ها از فرزندش به دور باشند.
۱- لالا لالا گل ژیره
باوئت رته زنی بئیره
۲- لالا لالا گل ژیره
دلم نها که سر بئیره
۱- خطاب به کودک :لالا لالا ای گل زیره ی من
پدرت رفته و می خواهد زن بگیرد.
۲- لالا لالا ای گل زیره ی من
دلم نمی خواهد که این عروسی سر بگیرد
گویا پدر خانواده می خواهد زن دیگری بگیرد. زن اول در خلوت ، با زبان شعر و لالایی نارضایتی خودش را با کودک با زبان لالایی زمزمه می کند.
لالایی لالا، لالایی لالا
شکرخدا، شکر علی
چش خسید، پوقه بلی
لالایی لالا، لالایی لالایی
خدا و حضرت علی را شکر همانطور که بلوط روی آتش می سوزد، چشم حسود فرزندم هم کور شود.
این لالایی بیانگر ارادت مادر به حضرت علی (ع) است. همچنین منطقه ی جغرافیایی زندگی سراینده اش را مشخص کرده است؛ جایی که در آن درخت بلوط هست.
لالا لالایی، لالا لالایی
۱- کوریا کورم زنه
تیرکمونش دش سنه
۲- بچو رئی وء مالتو
کورم نیا دء باتو
لالایی لالا ، لالایی لالا
۱- بچه ها ، پسرم را کتک زده اند
تیرکمانش را هم ازش گرفته اند
۲- بچه ها به خانه تان بروید
پسرم برای بازی با شما نمی آید.
در این بیت، خشم و ناراحتی مادر از کتک خوردن فرزندش بیان شده؛ ولی نهایت خشم مادر این است که بچه های هم سن فرزندش را تنها به بازی نکردن با آنها تهدید می کند.
دوخترم شادخترو ، ماهی وء ریشه
صد تومه ئو قاطری، تالی دء می شه
لالا لالا لالایی.لالا لالا لالایی
دخترم شاه بهترین دخترهاست و صورتی مثل ماه دارد.
صدتومان و یک مادیان، قیمت یک تار موی اوست.
در گذشته " صد " ، علامت تمول و ثرمایه ی هنگفت اشخاص بوده است و هرکس که صد تومان پول داشته ، جز ثروتمندان و دارندگان به حساب می آمده است. داشتن دام و اسب و چارپا در گذشته نشانه ی ریشه و اصالت و نهایت بزرگی و دارندگی بوده است.
در این بیت، مادر صورت زیبای فرزندش را به ماه زیبا تشبیه کرده و گفته که قیمت یک تار موی فرزندش با کل دنیا برابر است.
۱- دادا کور دنونی
کور کوچکم نیام سر زونی
لالا ، لالایی لالایی
۱- پیرزن عاجز و علیل کور بی دندان
پسر کوچکم را روی زانو گذاشتم.
۲- خدایا پسرم را از من نگیر
لالا لالایی بخواب فرزندم
این لالایی، توسط پیرزنان برای نوه ها یا فرزند سروده می شود. در این لالایی مادر یا مادربزرگ در مقابل بزرگی خدا سر تعظیم فرود آورده و با ناتوان و علیل نشان دادن خود، از خدا می خواهد که به پیری و ناتوانی اش رحم کند و فرزند یا نوه اش را برایش نگه دارد.
برای آشنایی با سایر لالایی های زنان لرستان با ما همراه باشید.
به قلم هوشنگ جودکی
دسته بندی: یادداشت اجتماعی / یادداشت فرهنگی هنری
آدرس کوتاه خبر: