دلیج و کیالان نام دو رشته کوه صعب العبور است که در جنوب لرستان و در شهرستان پلدختر قرار دارند. قبل از راهسازی رضا شاه فقط چند گذرگاه باریک راه عبور از آنها را شکل می داد. 

این مجموعه کوه ها با قلل نسبتا مرتفع به شکل قابل توجهی در موازات هم قرار دارند و از شمال غرب به جنوب شرق کشیده شده اند. هر کدام از این کوهها دره های نسبتاً حاصلخیزی دارند و هر یک از دیگری مرتفع تر است. مطابق این تعریف کوه کیالان با ارتفاع هزار و هشتصد و هفتاد متر نقطه مشخصی است که امروز نزدیک سرحد شمالی خوزستان و شمال روستای پاعلم خودنمایی می کند. این کوهستان سخت گذر فقط برای مردمی پرطاقت، متکی به خود و جنگجو مناسب است.

بعد از اینکه اسکندر مقدونی مُرد، فرماندهان بزرگ او بر علیه هم شوریدند و در حوالی شوش در سال 317 قبل از میلاد نبردی سهمگین میان دو تن از فرماندهان سپاه اسکندر در کنار رودخانه های اطراف شوش روی داد. در واقع آنتیگون یک چشم در یک هوای بسیار گرم نیروهای خود را از بین النهرین بسوی ائومنس در شوش حرکت داد. این درگیری ها توسط مورخان یونانی ذکر شده است. که حاوی اطلاعات مفید و مهم جغرافیایی هستند.

باید دانست اطلاعات همراهان با جانشینان اسکندر مقدونی بعدها توسط نویسندگان یونانی نقل شده است که هر کدام از ما آرزوی دانستن آنرا از منابع کهن داریم و دوست داریم در مورد آنها بیشتر بدانیم. در این مورد، دیودر(XIX.19.1) تاریخ نویس معروف می نویسد: آنتیگون ترجیح داد به شهر باداک (که برخی محل آن را به تپه پَتَکَ موسیان نسبت می دهند) عقب نشینی کند. آنتیگون پس از آنکه مردانش به مدت چند روز در باداک استراحت کردند، تصمیم به حرکت به سوی اکباتانا/همدان از طریق ماد گرفت.

تا از آن به عنوان پایگاهی جهت نظارت بر ساتراپ های علیا استفاده کند. از آنجا دو راه وجود داشت که به سوی ماد می رسید که هر کدام مشکلات خود را داشت. یکی طولانی و داغ از طریق کولون( برخی حلوان یا سرپل ذهاب و برخی سراب کلان شیروان می دانند) و دیگری کوتاه و خنک از طریق کوهستان اما مخاطره آمیز به خاطر وجود قبایل دشمن در مسیر(کاسی ها) و این دو راه هر دو به باداک که نیروهای آنتیگون در آن مستقر بودند می رسیدند. 

 

طبق نوشته ها، اولین نقاط مسکونی ماد به فاصله نه روز راهپیمایی از باداک به سمت کوهها قرار داشت. دیودر « از مسیر کوتاهی به عنوان راه بین شوش و ماد اشاره کرده، که از درون منطقه ای تحت تصرف کوسائن های دشمن(کاسی ها)، با منابع فقیر، سخت گذر و باریک اما کوتاه و خنک به نام کایلون می گذشت»

این اشاره ی دیودر به گذرگاه کایلون که در بین راه شوش به اولین نقطه مسکونی در ماد قرار داشت، موجب شد تا محققان تاریخ کلاسیک نام کوه کیالان را به جای کایلون برگزیده اند. گویا همراهان به آنتیگون سختی این راه پر خطر را گوشزد کرده بودند. اما این فرمانده ی مغرور که داعیه ی جانشینی اسکندر را در سر داشت، ظاهرا به قدرت ساکنان کوه کیالو و دشواری های مسیر کوهستان های آن بی اعتنایی کرد و در این گردنه مورد حمله کاسی ها قرار گرفت.

بخش عظیمی از نیروهایش را از دست داد و غمگینانه شمار تلفات بالای نیروهایش را شاهد بود. او پس از نه روز به زحمت توانست از میان جاده های مرتفع خود را به نخستین منطقه مسکونی ماد یعنی خرم آباد امروزی برساند. از این رو نقطه ای که او در خطر از دست دادن کل لشکریانش قرار گرفت جایی در بین گردنه شیب دار و صعب العبور کایلون یا کیالون قرار داشته که به درستی با توصیف دیودر همخوانی دارد. 

نگارنده (احمد پرویز) معتقدم چنانچه در آینده شهر باداک در هر جای دیگری در جنوب کبیر کوه و جنوب مورموری و یا هر نقطه ای دیگر در دشت خوزستان و یا موسیان مکان یابی شود، هیچگاه مغایر با این توصیف بسیار روشن از این مسیر کوهستانی که به کوه کیالان نسبت داده ایم نیست.

ما فعلا بر این موضوع بحث، نقد و یا بازنگری نداریم که تپه پَتَکه که اینک نزدیک سرچشمه های دویرج قرار دارد، همان باداکای باستان است یا خیر. فقط یاد آور می شوم که تپه پَتَکَ در میان سرچشمه های دویرج واقع شده و راولینسون و لایارد آن را به عنوان باداک باستان می دانند و اعراب و لرها عقیده دارند که این محوطه مربوط به شهری قدیمی و وسیع بوده است و سرچشمه های رود دویرج از قلمرو گرمسیرات لرهای سگوند سرچشمه می گیرند.

راولینسون اعتقاد داشت که مستقیم ترین راهی که می توانست انتیگون را از طریق پل تنگ به گذرگاه کایلون و مانند آنها عبور دهد، از درون قلب کوهستان و از طریق جاده ای بالاگریوه برگزیده است راهی که همچنان گهگاه توسط مسافرانی با توشه اندک استفاده می شود و اغلب بار و بنه آنها توسط دریکوندها به یغما می رفت.