ادبیات بومی یکی از ظرفیت‌های لرستان در حوزه فرهنگی به شمار می‌رود که دارای غنای بالا و پیشینه‌ی تاریخی است، این حوزه با وجود این که دارای ظرفیت ها و پتانسیل های غنی در سطح ملی و منطقه ای است، اما به دلایلی هنوز نتوانسته متناسب با جایگاه اصلی خود در فرهنگ غنی لرستان معرفی شود.

قابلیت های زبانی و مجال کشف و شهود در این ادبیات و همچنین علاقه وافر شاعران به زبان مادری یا همان زبان لری این زمینه را فراهم کرده است که می‌تواند با توجه بیشتر این استان را به یکی از کانون‌های ادبیات بومی در کشور معرفی کند.

ادبیات یکی از شاخص‌های مهم فرهنگی جامعه است که می‌تواند گویش، آداب، رسوم و آرزوهای مردم آن یک جامعه را منعکس کند ادبیات بومی لرستان نیز با توجه به توانایی‌هایی که دارد می‌تواند سبب شناسایی دغدغه‌ها، گفتمان اجتماعی، آداب و رسوم و تبارشناسی قوم بزرگ لر باشد.

ادبیات بومی لرستان تا حدود ۲۰۰ سال پیش به صورت شفاهی سینه به سینه منتقل شده است، اما در این حدود ۲۰۰ سال گذشته هم آن‌طور که باید نتوانسته‌ایم جایگاهی به دست آوریم، هر چند گاهی ادبیات بومی لرستان شانه به شانه ادبیات فارسی ساییده است، اما موانعی وجود دارد که کار را برای پیشبرد و گسترش ادبیات بومی سخت کرده است.

 نداشتن رسم‌ الخط، کم کاری هنرمندان و نویسندگان در این حوزه، نبود متولی مشخص برای ادبیات بومی، نپرداختن به مثل ها و متل ها در قالب هنر از جمله فیلم، انیمیشن و... از جمله موانع و ضعف هایی هستند که ادبیات بومی لرستان را تحت شعاع قرار داده است.

معتقدم در حوزه ادبیات بومی ما، حتی آثار و تالیفاتی هست که کمتر از ادبیات فارسی نیست و این ظرفیت‌ها در جشنواره های ملی و منطقه‌ای خود را نشان داده اند، اما باید برای غنای بیشتر این ادبیات و معرفی آن نسبت به برپایی کارگاه‌ های شعر و ادبیات، همایش ها و کنگره های ملی و منطقه‌ای در حوزه ادبیات بومی، حمایت از ناشران و مولفان در ابعاد مختلف و جریان سازی در شعر اقدام کرد تا مشکلات برطرف شوند.

انتظاری که می‌رود این است متولیان امر در استان از جمله فرهنگ و ارشاد اسلامی و حوزه هنری با در نظر گرفتن مشکلاتی که بیان شد با برگزاری جلسات و همایش ها در سطح استان و منطقه به آسیب‌های این حوزه وسیع که با هویت و گذشته هر کدام از ما گره شده است، بپردازند و نسبت به چاپ کتاب و آثاری که در این حیطه منتشر می شود، نگاه ویژه‌ای داشته باشند که اکنون اینگونه نیست.

در حوزه نشر با مشکلات عدیده‌ای روبرو هستیم که مهمترین آن به نبود حمایت از خرید آثار نویسندگان از سوی متولیان فرهنگی لرستان و نبود تکریم نویسندگان حوزه ادبیات بومی در مناسبت‌های مختلف بر می‌گردد.

ادبیات لرستان سرشار از مضامین بکر و نوستالژیک بوده که در همان نگاه اول انسان را به تفکر و اندیشه وامی‌دارد، داشتن بزرگانی چون میرنوروز، ملاپریشان، ترکه میر و... که در برخی زمینه‌ها اشعارشان را هم‌ردیف اشعار شاعران بزرگی چون ناصرخسرو، نظامی و... آمده است، ظرفیتی است که می توان از آن در شناسنامه این فرهنگ و تمدن مردم بزرگ لرستان استفاده کرد.

فرهنگ و ادبیات بومی ما لرستانی ها گنجینه ارزشمندی است که از آبا و اجدادمان به جا مانده است، ادبیات لرستان جدا از ادبیات پارسی نیست، اگر چه در مقایسه با استان‌های دیگر از نظر پردازش به مقوله ادبیات بومی از طرف مردم و مسئولان عقب هستیم.

یکی از مصائب ادبیات بومی لرستان و مفاخر آن بی توجهی به پاسداشت و تکریم فعالان این حوزه است که سبب دلسردی علاقمندان می شود، چرا باید در شهری مثل پلدختر که زادگاه عارف بزرگی چون میرنوروز است که در حوزه شعر عرفانی هم ردیف ناصرخسرو از او یاد می شود، مسئولین کم کاری کرده و فقط به نامگذاری کوچه آن هم در حاشیه شهر اکتفا کرده‌ که این هود نشان می‌دهد ما به مفاخر فرهنگی خود در حوزه ادبیات بومی بی‌توجه هستیم.

کلام اخر اینکه مسئولان اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی لرستان و حوزه هنری بایستی با برپایی کارگاه ها و همایش ها ادبیات بومی را بارور کرده، اما نکته‌ی کلیدی که به نظر می تواند در این زمینه علاوه بر انتظاراتی که برشمردیم، مهم تلقی ‌شود، مجالی است که متولیان فرهنگی لرستان باید فراهم کنند تا پای منتقدان به عرصه بررسی ادبیات بومی با دیدی انتقادی باز شود و به عنوان نمادی از فرهنگ لرستان جدی گرفته شود.

حسام شفیعی/ مدیر خبرگزاری ایلنا لرستان